Secundaire markten

Buy-write-strategieën zijn onderhevig aan marktrisico. Dit betekent dat de waarde van de effecten waarin wordt belegd kan stijgen of dalen in reactie op de vooruitzichten van individuele bedrijven, specifieke sectoren en/of de economische omstandigheden in zijn algemeen. Ze zijn daarnaast onderhevig aan de risico’s die zijn verbonden aan het schrijven (verkopen) van callopties. Dit beperkt de mogelijkheid om te profiteren van een stijging van de marktwaarde van aandelen, in ruil voor een directe contante uitbetaling op het moment van verkoop van de calloptie. Als de markt stijgt kan de strategie aanzienlijk achterblijven bij de markt, en de optiestrategieën beschermen mogelijk niet volledig tegen koersdalingen.

De strategie houdt posities aan in de grondstoffenmarkten en kan daardoor volatieler zijn dan beleggingen in traditionele effecten. Beleggingen in grondstoffen kunnen worden beïnvloed door veranderingen in de algemene marktomstandigheden of de rentes, of door factoren die van invloed zijn op een specifieke sector of grondstof. Grondstoffen zijn daarnaast onderhevig aan sociale, politieke, militaire, regelgevende, economische en milieurisico’s en het risico van natuurrampen.

Het risico van schommelingen in wisselkoersen houdt in dat effecten die in deze valuta’s worden uitgedrukt in waarde kunnen dalen. Wisselkoersen kunnen in korte tijd sterk fluctueren. Deze risico’s kunnen groter zijn bij beleggingen in effecten van emittenten die zijn gevestigd in of anderszins economisch verbonden zijn met opkomende markten. Beleggingstechnieken die worden gebruikt om het risico van valutaschommelingen te beperken (hedging) - indien van toepassing- zijn mogelijk niet effectief. Hedging brengt ook extra risico’s met zich mee die zijn verbonden aan derivaten.

Beleggingen in aandelen zijn blootgesteld aan marktrisico. Dit betekent dat de waarde van de effecten waarin wordt belegd kan stijgen of dalen in reactie op de vooruitzichten van individuele bedrijven, specifieke sectoren en/of de economische omstandigheden in zijn algemeen. Verschillende beleggingsstijlen (zoals 'groei' en 'waarde') zijn soms wel en dan weer niet in trek bij beleggers en de strategie kan van tijd tot tijd minder goed presteren dan andere strategieën die in vergelijkbare activaklassen beleggen. Daarnaast kan de marktkapitalisatie van een bedrijf grotere risico’s met zich meebrengen (bijvoorbeeld "small" of "mid" caps) dan waaraan grotere, meer gevestigde bedrijven blootgesteld zijn. Een belegging in een dergelijk bedrijf kan daardoor onderhevig zijn aan meer abrupte of grilliger koersbewegingen en ook minder liquide zijn.

Milieu-, sociale en goed bestuur (environment, social and governance of ESG)-strategieën kunnen risico’s nemen of blootstellingen elimineren die in andere strategieën of algemene marktbenchmarks wel aanwezig zijn. Hierdoor kan de beleggingsprestatie afwijken van die van deze andere strategieën of marktbenchmarks. ESG-strategieën zijn onderhevig aan dezelfde risico’s die zijn verbonden aan de beleggingsklassen waarin ze beleggen. Daarnaast is het mogelijk dat de vraag in bepaalde markten of sectoren waarop een ESG-strategie zich richt, zich niet ontwikkelt zoals voorspeld of zich langzamer ontwikkelt dan voorzien. Alle in dit document opgenomen verwijzingen naar ESG-kenmerken, meningen, beoordelingen, claims of anderszins (i) zijn gebaseerd op en beperkt tot de overwegingen van specifieke ESG-eigenschappen of criteria die worden geassocieerd met een product, uitgevende instelling of dienst en niet met hun bredere of volledige ESG-profiel, en tenzij anders vermeld, (ii) kunnen deze beperkt zijn tot een beoordeling op een specifiek moment en niet de bredere levenscyclus van het product, de uitgevende instelling of de dienst in aanmerking nemen en (iii) houden geen rekening met de potentieel schadelijke gevolgen voor ESG voortvloeiend uit of verband houdend met het product, de uitgevende instelling of de dienst.

Opties kunnen worden gebruikt voor beleggings- of afdekkingsdoeleinden, maar brengen ook risico’s met zich mee in verband met liquiditeit, marktomstandigheden en krediet, waardoor de volatiliteit kan toenemen. De waarde van de posities die een strategie neemt in opties kan fluctueren in reactie op veranderingen in de waarde van de onderliggende activa. Het verkopen van callopties in een stijgende markt kan het rendement beperken. Opties zijn niet voor alle beleggers geschikt. Er kan sprake zijn van bijkomende risico's die momenteel niet zijn voorzien of overwogen.

Verschillende op factoren gerichte beleggingsstijlen (zoals ‘momentum’, ‘waarde’ of ‘lage volatiliteit’) zijn soms in trek bij beleggers en dan weer uit de gratie, afhankelijk van de markt- en economische omstandigheden en het beleggerssentiment. Er is geen garantie dat het gebruik van deze kwantitatieve modellen zal resulteren in een outperformance ten opzichte van de markt of relevante benchmark. De waarde van beleggingen en het inkomen uit beleggingen zal fluctueren (kan zowel toe- als afnemen), en de inleg kan volledig verloren gaan.

Internationale effecten kunnen volatieler en minder liquide zijn en zijn gevoelig voor economische of politieke ontwikkelingen. Internationale effecten zijn onderhevig aan een groter risico van verlies, onder meer als gevolg van ontoereikende regelgeving, volatiele effectenmarkten, ongunstige wisselkoersen en maatschappelijke, politieke, militaire, regelgevende, economische of milieuontwikkelingen, of natuurrampen.

DIT DOCUMENT VORMT GEEN AANBOD OF UITNODIGING IN ENIG RECHTSGEBIED WAARIN OF AAN ENIG PERSOON AAN WIE DIT NIET TOEGESTAAN OF ONRECHTMATIG ZOU ZIJN.

Alvorens te beleggen dienen beleggers zich te vergewissen van alle toepasselijke wettelijke en belasting- en valutavoorschriften in de landen waarvan zij ingezetenen zijn of waar zij hun woon- of verblijfplaats hebben.

Dit document wordt uitsluitend verstrekt ter informatie en mag niet worden beschouwd als beleggingsadvies of als een aanbod of aanbeveling om effecten te kopen of te verkopen. Dit document is niet bedoeld als algemene beleggingsgids of om te worden gebruikt als basis voor specifieke beleggingsadviezen en bevat geen impliciete of uitdrukkelijke aanbevelingen betreffende de manier waarop een cliëntenaccount moet of zou moeten worden beheerd, aangezien de beleggingsstrategie afhangt van de beleggingsdoelstellingen van de klant.

Hedgefondsen en andere private beleggingsfondsen (gezamenlijk: 'alternatieve beleggingen') zijn minder gereguleerd dan andere soorten gebundelde ('pooled') beleggingsinstrumenten, zoals beleggingsfondsen.  Alternative beleggingen kunnen hoge tarieven in rekening brengen, waaronder 'incentive fees' die gebaseerd zijn op een percentage van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde winsten; de netto rendementen kunnen voor een belegger aanzienlijk verschillen van de feitelijke rendementen.  Dergelijke tarieven kunnen alle of een belangrijk deel van de handelswinsten van alternatieve beleggingen afromen. Er bestaat voor alternatieve beleggingen geen verplichting om periodiek informatie over de prijsstelling of waardering te verschaffen.  Beleggers beschikken vaak over beperkte rechten ten aanzien van hun beleggingen, waaronder beperkte stemrechten en beperkte deelname aan het beheer van dergelijke alternatieve beleggingen.

Bij alternatieve beleggingen wordt vaak gebruikgemaakt van vreemd vermogen ("leverage") en andere beleggingspraktijken die uiterst speculatief van aard zijn en een verhoogd risico inhouden. Dergelijke praktijken kunnen de volatiliteit van de beleggingsprestatie en het risico van verlies van de belegging vergroten, waaronder het verlies van het volledige bedrag van de inleg. Er kan sprake zijn van belangenconflicten tussen de alternatieve belegging en de aanbieders daarvan, met inbegrip van Goldman Sachs en aan haar gelieerde partijen.  Deelnemingen in alternatieve beleggingen kunnen verder in hoge mate illiquide zijn en zijn over het algemeen niet overdraagbaar zonder de toestemming van de garantsteller, en de overdracht wordt beperkt door de toepasselijke effecten- en belastingwetgeving.

Strijdige belangen

Er kan sprake zijn van belangenconflicten tussen de alternatieve belegging en de aanbieders daarvan, met inbegrip van Goldman Sachs en aan haar gelieerde partijen. Deze activiteiten en belangen omvatten mogelijke meervoudige belangen op het gebied van advies, transacties en andere belangen in effecten en instrumenten, die mogelijk met de alternatieve belegging worden gekocht of verkocht.  Beleggers dienen zich hiervan bewust te zijn; meer informatie over mogelijke belangenconflicten staat vermeld in de aanbiedingsdocumentatie voor de alternatieve belegging.

Het in dit document opgenomen materiaal is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het vormt geen aanbod tot verkoop of een uitnodiging tot het doen van een aanbod tot aankoop van effecten met betrekking tot de producten waarnaar hierin wordt verwezen, ondanks het feit dat dergelijke effecten momenteel aan anderen kunnen worden aangeboden. Een dergelijk aanbod wordt uitsluitend gedaan overeenkomstig de voorwaarden die zijn opgenomen in de aanbiedingsdocumenten met betrekking tot een dergelijk Fonds. Beleggers wordt dringend aangeraden de aanbiedingsdocumenten aandachtig door te lezen alvorens een beleggingsbeslissing te nemen.

Geen enkel persoon is gemachtigd om enige informatie te verstrekken of om enige verklaring of garantie te geven, een uitspraak te doen, of een waarborg te geven die niet in de aanbiedingsdocumenten is opgenomen.

Beleggingen in vastgoed private equity zijn speculatief van aard, zijn uiterst risicovol en brengen hoge vergoedingen en kosten in rekening waardoor het rendement lager uitvalt; ze zijn derhalve bestemd voor beleggers die beleggen voor de lange termijn en die dergelijke risico's kunnen dragen. Het beleggingsvehikel dat secundaire deelnemingen verkrijgt is mogelijk niet in staat te onderhandelen over de voorwaarden van de deelneming in de onderliggende fondsen of ten aanzien van andere specifieke rechten of privileges. Daarnaast zal het al dan niet succesvol zijn van een beleggingsvehikel in grote mate afhangen van de bestendigheid  en performance van de algemene partners en portefeuillebeheerders ten aanzien van de beleggingen van de onderliggende fondsen.

Verder is de markt voor secondaire deelnemingen in vastgoed en daaraan gekoppelde fondsen voortdurend in beweging en er bestaat geen zekerheid over het aantal beleggingsmogelijkheden dat aan een beleggingsvehikel zal worden aangeboden. Dit zogeheten diversificatierisico is nog groter als een beleggingsvehikel zich uitsluitend richt op vastgoed.

Tot de risico's die inherent zijn aan vastgoed behoren onder andere ontwikkelingen in nationale en internationale vastgoedmarkten, de financiële omstandigheden van huurders, wijzigingen in onroerendezaakbelasting, rentewijzigingen, de beschikbaarheid of voorwaarden van schuldfinanciering, wijzigingen in bedrijfskosten, onverzekerde risico's, en andere factoren buiten de macht van de General Partner, zoals het uitbreken of escaleren van vijandigheden, terroristische aanslagen en andere omvangrijke nationale of internationale rampen of noodtoestanden. Daarnaast moeten de portefeuillebestanddelen wellicht ontwikkeld worden, wat een aanvullend risico inhoudt ten aanzien van het (tijdig) verkrijgen van goedkeuring van de regelgever en van tijdige oplevering van projecten. Daarnaast kan een beleggingsvehikel beleggen in ontwikkelende landen en opkomende markten waarvan de effectenbeurzen gewoonlijk kleiner en minder liquide zijn en volatieler dan die van ontwikkelde landen.

Een fonds, onderliggende fondsen en/of portefeuillebestanddelen kunnen gebruik maken van vreemd vermogen (leverage), wat aanzienlijke nadelige gevolgen kan hebben. Wanneer de waarde van de belegging daalt, kan een fonds de belegging in een met vreemd vermogen gefinancierde ('leveraged') portefeuille sneller verliezen dan een belegging in een niet met vreemd vermogen gefinancierde portefeuille. Over de bedragen die worden geleend om beleggingen mee te financieren is daarnaast rente verschuldigd, alsmede financierings-, transactie- en overige kosten die mogelijk niet worden terugverdiend. U dient de risico’s verbonden aan het gebruik van leverage volledig te begrijpen voordat u belegt in een fonds.

In dit document worden in zijn algemeen marktactiviteiten, trends in de sector of bedrijfstak en andere algemene economische, markt- of politieke omstandigheden besproken; het mag niet worden beschouwd als onderzoek of beleggingsadvies. Dit materiaal is opgesteld door Goldman Sachs Asset Management en is geen financieel onderzoek of product van Goldman Sachs Global Investment Research (GIR). Het is niet opgesteld in overeenstemming met de toepasselijke wettelijke bepalingen die bedoeld zijn om de onafhankelijkheid van financiële analyses te bevorderen en er geldt geen handelsverbod na de verspreiding van financieel onderzoek. De geuite opvattingen en meningen kunnen anders zijn dan die van Goldman Sachs Global Investment Research, dan wel van andere afdelingen of divisies van Goldman Sachs en haar dochterondernemingen. Beleggers worden aangespoord om advies bij hun financiële adviseurs in te winnen voordat zij effecten kopen of verkopen. Deze informatie is mogelijk niet langer actueel en Goldman Sachs Asset Management is niet verplicht om updates of wijzigingen te verstrekken.

Dit materiaal geeft de meningen weer van de Investment Strategy Group ('ISG') van de Investment Management Division van Goldman Sachs. Het is geen product van Goldman Sachs Asset Management noch financieel onderzoek of een product van Goldman Sachs Global Investment Research (GIR). Het is niet opgesteld met inachtneming van de toepasselijke wettelijke voorschriften die zijn bedoeld om de onafhankelijkheid van financiële analyse te bevorderen, en is niet onderworpen aan een handelsverbod na de verspreiding van financieel onderzoek. De in dit document opgenomen visies en meningen kunnen aanzienlijk afwijken van die welke worden verstrekt door Goldman Sachs Asses Management of andere groepsmaatschappijen van Goldman Sachs. Beleggers wordt aangeraden hun financiële adviseurs te raadplegen alvorens effecten te kopen of te verkopen. De in dit document opgenomen informatie mag niet worden gebruikt als basis voor een beleggingsbeslissing en vormt geen beleggingsadvies. Er rust op Goldman Sachs Asset Management geen verplichting om updates of wijzigingen te verstrekken.

Elke verwijzing naar een specifiek bedrijf of effect houdt geen aanbeveling in de effecten daarvan te kopen, verkopen of aan te houden of om rechtstreeks in het bedrijf te beleggen. Alle in dit document opgenomen allocatie-adviezen en/of -aanbevelingen zijn opgesteld door het ISG team. Allocatie-adviezen en -aanbevelingen staan los van de producten en diensten van Goldman Sachs Asset Management."

Diversificatie beschermt een belegger niet tegen marktrisico en biedt geen garantie op winst.

Hoewel bepaalde informatie afkomstig is uit bronnen die wij betrouwbaar achten, staan wij niet in voor de juistheid, volledigheid of billijkheid ervan. Wij gaan ervan uit dat alle uit openbare bronnen afkomstige informatie juist en volledig is en hebben deze zonder onafhankelijke verificatie overgenomen.

De in dit document opgenomen visies en meningen zijn uitsluitend bedoeld ter informatie en vormen geen aanbeveling van Goldman Sachs Asset Management om aandelen te kopen, te verkopen of aan te houden. De visies en meningen zijn actueel per de datum van dit document en zijn aan veranderingen onderhevig. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies.

Dienstverlenende entiteiten. Dit document is uitsluitend bestemd om te worden gebruikt in besprekingen met de betreffende Goldman Sachs-maatschappij, waaronder maar niet beperkt tot Goldman Sachs & Co. LLC, Goldman Sachs International, Goldman Sachs AG, Goldman Sachs Paris Inc. Et Cie., Goldman Sachs Saudi Arabia, Goldman Sachs Bank AG, Goldman Sachs (Asia) L.L.C, Goldman Sachs (Singapore) Pte (ondernemingsnummer: 19862165W), Goldman Sachs Futures Pte. Ltd (ondernemingsnummer: 199004153Z); Goldman Sachs Australia Pty Limited. Dit document is opgesteld en goedgekeurd door Goldman Sachs International voor verspreiding in het Verenigd Koninkrijk; Goldman Sachs International beschikt over een vergunning van de Prudential Regulation Authority en staat onder toezicht van de Financial Conduct Authority en de Prudential Regulation Authority. Dit document is uitsluitend goedgekeurd voor verspreiding in het Verenigd Koninkrijk voor de in artikel 21 van de Financial Services and Markets Act 2000 vermelde doeleinden door GSI, Plumtree Court, 25 Shoe Lane, London EC4A 4AU; door Goldman Sachs Canada, in verband met verspreiding in Canada; in de Verenigde Staten door Goldman Sachs & Co. LLC; in Hongkong door Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited of Goldman Sachs (Asia) L.L.C in Korea door Goldman Sachs (Asia) L.L.C., Seoul Branch; in Japan door Goldman Sachs Japan Co., Ltd; in Australië door Goldman Sachs Australia Pty Ltd (ACN 006 797 897); en in Singapore door Goldman Sachs (Singapore) Pte. (ondernemingsnummer: 19862165W).

Verenigde Staten: dit materiaal wordt in de Verenigde Staten aangeboden en is goedgekeurd door Goldman Sachs Asset Management, L.P. en Goldman Sachs & Co. LLC, die als beleggingsadviseurs staan ingeschreven bij de Securities and Exchange Commission. 

Verenigd Koninkrijk: in het Verenigd Koninkrijk vormt dit document een financiële promotie die is goedgekeurd door Goldman Sachs Asset Management International, welke in het Verenigd Koninkrijk beschikt over een vergunning en onder toezicht staat van de Financial Conduct Authority.

Europese Economische Ruimte (EER):  deze marketingcommunicatie wordt verspreid door Goldman Sachs Asset Management B.V., onder meer via hun vestigingen (‘GSAM BV’). GSAM BV beschikt over een vergunning en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (Vijzelgracht 50, 1017 HS, Amsterdam, Nederland) als beheerder van alternatieve beleggingsinstellingen (‘AIFM’) en als beheerder van instellingen voor collectieve belegging in effecten (‘ICBE’). Op grond van zijn vergunning is de abi-beheerder gemachtigd de volgende beleggingsdiensten te verlenen (i) het ontvangen en doorgeven van orders voor financiële instrumenten; (ii) portefeuillebeheer; en (iii) beleggingsadvies. Op grond van zijn ICBE-vergunning is de beheerder gemachtigd de volgende beleggingsdiensten te verlenen: (i) portefeuillebeheer en (ii) beleggingsadvies. Informatie over de rechten van beleggers en procedures voor collectief verhaal is beschikbaar op am.gs.com/policies-and-governance (onderdeel Policies & Governance). Kapitaalrisico. Op alle vorderingen die voortvloeien uit of verband houden met de algemene voorwaarden van deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing.

In de Europese Unie is dit materiaal goedgekeurd door Goldman Sachs Asset Management Funds Services Limited, dat onder toezicht staat van de Centrale Bank van Ierland, of door Goldman Sachs Asset Management B.V., dat onder toezicht staat van de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Zwitserland: uitsluitend bestemd voor gekwalificeerde beleggers - Niet bestemd voor algemene verspreiding. Dit is marketingmateriaal. Dit document wordt aan u verstrekt door Goldman Sachs Asset Management Schweiz Gmbh. Alle toekomstige contractuele relaties worden aangegaan met aan Goldman Sachs Asset Management Schweiz Gmbh gelieerde ondernemingen die buiten Zwitserland gevestigd zijn. U wordt erop gewezen dat buitenlandse (niet-Zwitserse) wet- en regelgeving mogelijk niet hetzelfde niveau van bescherming biedt met betrekking tot de vertrouwelijkheid van klanten en gegevensbescherming als de Zwitserse wetgeving.

Azië, uitgezonderd Japan: U wordt erop gewezen dat Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited ("GSAMHK") noch Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (ondernemingsnummer: 201329851H ) (‘GSAMS’) noch enige andere entiteit die betrokken is bij de activiteiten van Goldman Sachs Asset Management en die dit materiaal en deze informatie verstrekt, beschikt over vergunningen, autorisaties of registraties in Azië (anders dan Japan), behalve dat ze activiteiten hebben (die moeten voldoen aan de geldende lokale wet- en regelgeving) in en vanuit de volgende rechtsgebieden: Hongkong, Singapore, Maleisië, India en China. Dit materiaal is uitgegeven voor gebruik in of vanuit Hongkong door Goldman Sachs Asset Management (Hongkong) Limited en in of vanuit Singapore door Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (ondernemingsnummer: 201329851H).

Australië en Nieuw Zeeland: dit materiaal wordt in Australië en Nieuw-Zeeland gedistribueerd door Goldman Sachs Asset Management Australia Pty Ltd ABN 41 006 099 681, AFSL 228948 ('GSAMA') en is uitsluitend bedoeld om te worden geraadpleegd door grootzakelijke klanten ('wholesale clients') in Australië in de zin van artikel 761G van de Corporations Act 2001 (Cth) of door klanten die vallen onder een of alle categorieën beleggers als bedoeld in artikel 3(2) of subsectie 5(2CC) van de Securities Act 1978, of onder de definitie van een grootzakelijke klant voor de toepassing van de Financial Service Providers (Registration and Dispute Resolution) Act 2008 (FSPA) en de Financial Advisers Act 2008 (FAA), of die vallen onder de definitie van langetermijnbelegger ('wholesale investor') als bedoeld in art. 37, 38, 39 of 40 van bijlage 1 bij de Financial Markets Conduct Act 2013 (FMCA) van Nieuw-Zeeland (gezamenlijk een 'NZ Wholesale Investor'). GSAMA is geen geregistreerde financiële dienstverlener krachtens de FSPA. GSAMA heeft geen zakelijk adres in Nieuw-Zeeland. In Nieuw-Zeeland zijn dit document en de inzage ervan uitsluitend bestemd voor een persoon die tot genoegen van GSAMA heeft aangetoond dat hij/zij een NZ langetermijnbelegger is. Dit document is uitsluitend bestemd voor de beoogde ontvanger ervan. Dit document mag niet geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd of verspreid onder anderen zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van GSAMA.

Voor zover dit document enige uitspraak bevat die op grond van de Corporations Act 2001 (Cth) in Australië kan worden beschouwd als advies over een financieel product, is dat advies uitsluitend bestemd voor de beoogde ontvanger van dit document: een grootzakelijke klant volgens de Corporations Act 2001 (Cth).

Elk in dit document opgenomen advies wordt verstrekt door een van de volgende entiteiten. Deze zijn krachtens de Corporations Act van Australië vrijgesteld van de verplichting om te beschikken over een Australische vergunning voor het verlenen van financiële diensten en beschikken derhalve niet over een Australische vergunning voor financiële dienstverlening; ze vallen onder de wetgeving van hun respectieve rechtsgebieden, die verschilt van de Australische wetgeving. Alle financiële diensten die door de verspreiding van dit document in Australië door deze entiteiten aan personen worden verleend, worden aan deze personen verleend overeenkomstig onderstaande ASIC Class Orders en ASIC Instrument.

* Goldman Sachs Asset Management, LP (GSAMLP), Goldman Sachs & Co. LLC (GSCo) staat overeenkomstig ASIC Class Order 03/1100 op grond van het Amerikaans recht onder toezicht van de US Securities and Exchange Commission.

* Goldman Sachs Asset Management International (GSAMI), Goldman Sachs International (GSI), staan overeenkomstig ASIC Class Order 03/1099 onder toezicht van de Financial Conduct Authority; GSI beschikt tevens over een vergunning van de Prudential Regulation Authority; op beide entiteiten is het Engelse recht van toepassing.

* Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (GSAMS), overeenkomstig ASIC Class Order 03/1102; onder toezicht van de Monetary Authority of Singapore naar Singaporees recht.

* Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited (GSAMHK) staat overeenkomstig ASIC Class Order 03/1103 en Goldman Sachs (Asia) LLC (GSALLC), overeenkomstig ASIC Instrument 04/0250 op grond van het recht van Hongkong onder toezicht van de Securities and Futures Commission of Hong Kong.

Dit document vormt geen uitnodiging aan u om te beleggen in een fonds of financieel product. Indien de deelnemingen of financiële producten in de toekomst beschikbaar komen, kunnen deze door GSAMA worden aangeboden overeenkomstig art. 911A(2)(b) van de Corporations Act. GSAMA heeft een Australische vergunning voor financiële dienstverlening, nr. 228948. Elk aanbod wordt uitsluitend gedaan in omstandigheden waarin geen openbaarmaking is vereist op grond van Deel 6D.2 van de Corporations Act of waarin geen verklaring inzake productinformatie vereist is op grond van Deel 7.9 van de Corporations Act (waar van toepassing).

UITSLUITEND VOOR VERSPREIDING ONDER FINANCIËLE INSTELLINGEN, VERGUNNINGHOUDERS VOOR FINANCIËLE DIENSTEN EN HUN ADVISEURS. NIET BESTEMD VOOR PARTICULIEREN OF HET ALGEMEEN PUBLIEK.

Canada: deze presentatie wordt verspreid in Canada door GSAM LP, welke geregistreerd is als een portefeuillebeheerder krachtens de wetgeving inzake effecten in alle provincies van Canada, als een beheerder in de grondstoffenhandel krachtens de wetgeving van Ontario inzake grondstoffen-futures en als derivatenadviseur krachtens de wetgeving van Quebec inzake derivaten. GSAM LP staat niet geregistreerd in Manitoba voor het verstrekken van beleggingsadvies of portfoliobeheersdiensten voor op de beurs verhandelde futures of optiecontracten, en het aanbieden van dit document vormt geen beleggingsadvies dan wel portfoliobeheer in Manitoba.

Japan: dit materiaal is uitgegeven of goedgekeurd in Japan voor gebruik door professionele beleggers volgens de definitie in artikel 2(31) van de Financial Instruments and Exchange Law ('FIEL'). Verder is elke beschrijving met betrekking tot investeringsstrategieën voor collectieve beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2, lid (2), punt 5 of punt 6 van de FIEL op grond van artikel 2 van de FIEL uitsluitend goedgekeurd voor gekwalificeerde professionele beleggers in de zin van artikel 10 van de Cabinet Office Ordinance of Definitions.

UITSLUITEND BESTEMD VOOR DE BETREFFENDE DOELGROEP - NIET BESTEMD VOOR ALGEMENE VERSPREIDING

Verenigde Arabische Emiraten: dit document is niet goedgekeurd door of ingediend bij de Central Bank of the United Arab Emirates of the Securities and Commodities Authority. Als u de inhoud van dit document niet begrijpt, dient u een financieel adviseur te raadplegen.

UITSLUITEND BESTEMD VOOR DE BETREFFENDE DOELGROEP - NIET BESTEMD VOOR ALGEMENE VERSPREIDING

Saoedi-Arabië: de Capital Market Authority geeft geen garanties met betrekking tot de juistheid of volledigheid van dit document en wijst uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid af voor enig verlies dat voortvloeit uit of dat het gevolg is van het vertrouwen op enig onderdeel van dit document. Als u de inhoud van dit document niet begrijpt, dient u een financieel adviseur te raadplegen.

Deze materialen worden aan u gepresenteerd door Goldman Sachs Saudi Arabia Company ("GSSA"). GSSA beschikt over een vergunning en staat onder toezicht van de Capital Market Authority (CMA) in Saoedi-Arabië. GSSA is onderworpen aan relevante regels en richtlijnen van de CMA. Nadere informatie staat vermeld op de website van CMA op www.cma.org.sa.

Het CMA geeft geen garanties met betrekking tot de juistheid of volledigheid van deze materialen en wijst uitdrukkelijk elke aansprakelijkheid af voor enig verlies dat voortvloeit uit of dat het gevolg is van het vertrouwen op enig deel van deze materialen. Indien u de inhoud van deze documenten niet begrijpt, dient u een erkend financieel adviseur te raadplegen.

UITSLUITEND BESTEMD VOOR DE BETREFFENDE DOELGROEP - NIET BESTEMD VOOR ALGEMENE  VERSPREIDING

Koeweit: dit materiaal is niet goedgekeurd voor verspreiding in Koeweit door het ministerie van Handel en Industrie of de Centrale Bank van Koeweit of enige andere relevante Koeweitse overheidsinstelling. De verspreiding van dit materiaal is derhalve beperkt op grond van het bepaalde in wet nr. 31 van 1990 en wet nr. 7 van 2010, zoals gewijzigd. Er worden in Koeweit geen effecten onderhands of op de open markt aangeboden en geen overeenkomsten gesloten met betrekking tot de verkoop van effecten. Er vinden in Koeweit geen marketing-, wervings- of stimuleringsactiviteiten plaats om effecten aan te bieden of op de markt te brengen.

UITSLUITEND BESTEMD VOOR DE BETREFFENDE DOELGROEP - NIET BESTEMD VOOR ALGEMENE  VERSPREIDING

Qatar: dit document is niet en zal niet worden ingeschreven, beoordeeld of goedgekeurd door de Qatar Financial Markets Authority, de Qatar Financial Centre Regulatory Authority of de Qatar Central Bank en mag niet publiekelijk worden verspreid. Het is niet bestemd voor algemene verspreiding in Qatar en mag niet worden gereproduceerd of gebruikt voor andere doeleinden.