Bedrijfspensioenplannen moeten waakzaam blijven: Een Interview met Michael Moran
Hoewel vaste-prestatieplannen (Defined Benefit, DB) hebben geprofiteerd van de stijgende rente, waardoor de dekkingsgraden zijn verbeterd, hebben sponsors nog altijd moeite om deze plannen, gezien de financiële risico's die ze met zich meebrengen, efficiënt te beheren. We spraken onlangs met Michael Moran, CFA, Senior Pension Strategist, die inging op het bedrijfspensioenlandschap, de gevolgen van de recente marktcyclus en wat de sponsors bezig zou kunnen houden.
Maar eerst blikken we nog eens terug op 2022. Hoe heeft alle commotie vorig jaar het rendement van Amerikaanse bedrijfspensioenplannen beïnvloed?
Michael Moran: 2022 was een moeizaam jaar, met een 'bear'-markt, dalende aandelenkoersen in de VS en elders, stijgende rente, grotere creditspreads en de grootste inversie van de yieldcurve van de Amerikaanse Treasury in de afgelopen 40 jaar. Het gemiddelde rendement van een vast-prestatieplan van een bedrijf daalde in 2022 met 18%, en soms met wel 25%.1Daarentegen waren de dekkingsgraden van bedrijfspensioenplannen begin 2023 het hoogst in 15 jaar, doordat ze profiteerden van dalende verplichtingen als gevolg van de hogere rente.
Het grootste probleem voor de dekkingsgraden de afgelopen 20 jaar was de almaar dalende rente. Aangezien pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens algemeen aanvaarde boekhoudkundige beginselen (GAAP), op basis van de rendementen van hoogwaardige bedrijfsobligaties op de laatste dag van het boekjaar van een onderneming, droeg de dalende rente bij aan een merkbare afname van de disconteringsvoeten en derhalve aan een stijging van de bruto pensioenverplichtingen. Als de duratie van de pensioenverplichtingen van een plan bijvoorbeeld 12 jaar is, zorgt een daling van de disconteringsvoet met 100 basispunten (bp) – bij verder gelijkblijvende omstandigheden – voor een stijging van de bruto pensioenverplichtingen van het plan met ca. 12%. In deze situatie kwam in 2022 een verandering. Het rendement op Amerikaans schatkistpapier steeg en de creditspreads namen toe. Hoewel de historisch hoge inflatie beleggers in 2022 in de gordijnen joeg, maakten de hogere rentes het mogelijk voor vaste-prestatieplannen van bedrijven om bij het waarderen van hun pensioenverplichtingen eind 2022 hogere disconteringsvoeten toe te passen. De gemiddelde disconteringsvoet nam in 2022 met ca. 245 bp toe, waardoor veel plannen hun verplichtingen zagen dalen met ca. 25%.2
Bron: Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. December 2022. Op basis van alle VS (waar aangegeven) vaste-prestatieplannen van S&P 500-bedrijven. Uitsluitend ter illustratie. Het cijfer voor 2022 (P) betreft een schatting en is niet gecontroleerd per 2 maart 2023 en moet op termijn wellicht aanzienlijk aangepast worden. De hierboven weergegeven aannames ten aanzien van de disconteringsvoet geven het gemiddelde weer van die welke zijn opgegeven voor vaste prestatieplannen van S&P 500-bedrijven waarvan het boekjaar gelijk is aan het kalenderjaar. Indien de gebruikte aannames onjuist blijken te zijn, kunnen de resultaten aanzienlijk afwijken. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstige resultaten, die kunnen verschillen.
In het 21e jaarverslag van Goldman Sachs Asset Management met betrekking tot Amerikaanse bedrijfspensioenen, de 2022 Pension Review First Take, hebben we de 50 grootste Amerikaanse DB-pensioenregelingen van S&P 500 bedrijven beoordeeld, op basis van bij de Securities and Exchange Commission gedeponeerde jaarrekeningen. Uit onze analyse blijkt dat de dekkingsgraad in 2022 over het geheel genomen tot 100% is toegenomen; de eerste keer dat er sprake was van volledige dekking of overgefinancierd sinds de wereldwijde financiële crisis van 2008. De stijgende rente en grotere creditspreads stelden pensioenplannen in staat eind 2022 disconteringsvoeten toe te passen van meer dan 5%, het hoogste percentage in meer dan 10 jaar.
Bron: Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. Maart 2023. Op basis van alle VS (waar aangegeven) ste-prestatieplannen van S&P 500-bedrijven. Cijfer voor 2022 (P) is gebaseerd op een steekproef van 50 pensioenregelingen. Uitsluitend ter illustratie. De cijfers voor 2022 (P) en 2023 (YTD E) betreffen schattingen en zijn niet gecontroleerd per 2 maart 2023 en moeten op termijn wellicht aanzienlijk aangepast worden.
Minder goed afgedekte pensioenplannen profiteerden meer in 2022, terwijl beter afgedekte regelingen de afgelopen jaren minder schommelingen in de dekkingsgraad ervoeren en ze bevinden zich naar onze mening dan ook in het algemeen in een betere positie om recente verbeteringen te handhaven.
Aannames ten aanzien van het verwachte rendement op activa (EROA) zijn een belangrijk nevenproduct bij het vaststellen van beleggingsstrategieën voor DB-plannen. Na 20 jaar van dalingen beloven deze in 2023 weer te gaan stijgen. Wat houdt dit in voor sponsors?
Moran: Het EROA van een pensioenplan geeft het verwachte gemiddelde rendement weer dat de sponsor op de lange termijn behaalt over zijn gehele portefeuille. Het vaststellen van het EROA is een jaarlijks terugkerende, essentiële taak van sponsors en een grote verschuiving in de strategische assetallocatie van een pensioenplan of een aanzienlijke wijziging in de redementsverwachtingen van een activaklasse vereist waarschijnlijk een wijziging van het EROA. We hebben gezien dat sponsors hun aannames ten aanzien van het EROA voor 2023 naar boven moesten bijstellen als gevolg van de stijging van het rendement op Amerikaans schatkistpapier en het afstoten van risicovolle beleggingen, waardoor de aannames ten aanzien van het rendement over de lange termijn voor veel afzonderlijke activaklassen opnieuw zijn vastgesteld. Simpel gesteld betekent een hogere aanname ten aanzien van het EROA dat sponsors, anders dan in het recente verleden, de komende tijd hogere rendementen verwachten. Voor bedrijfspensioenplannen kan een hogere aanname van het EROA een positief effect hebben op de winst-en-verliesrekening over het lopende boekjaar. Een hoger minimaal rentabiliteitspercentage kan echter ook een in vergelijking met het EROA groter risico voor toekomstige tekorten inhouden, wat negatieve gevolgen kan hebben voor de toekomstige winst-en-verliesrekening. Als een sponsor zijn EROA naar aanleiding van wijzigingen in de assetallocatie wijzigt naar meer op rendement gerichte vermogensbestanddelen, zoals genoteerde aandelen, zou dit daarnaast leiden tot grotere schommelingen in de dekkingsgraad van het plan.
Aan de andere kant vormt een grotere allocatie aan vastrentende beleggingen ten koste van genoteerde aandelen voor een lagere EROA-aanname (en hogere pensioenkosten) en kan tevens leiden tot minder onaangename verrassingen ten aanzien van het EROA en minder schommelingen in de dekkingsgraad. Het is daarom belangrijk dat sponsors die de verschillende afwegingen beoordelen, deze op de juiste manier beheren, indachtig hun verplichtingen als pensioenplanuitvoerders.
Bron: Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. Maart 2023. Op basis van alle VS (waar aangegeven) vaste-prestatieplannen van S&P 500-bedrijven. Uitsluitend ter illustratie. De cijfers voor 2022 (P) en 2023 (E) betreffen schattingen en zijn niet gecontroleerd per 2 maart 2023 en moeten op termijn wellicht aanzienlijk aangepast worden. Deze voorbeelden zijn uitsluitend ter illustratie en betreffen geen daadwerkelijke resultaten. Als de aannames onjuist blijken te zijn, kunnen de resultaten aanzienlijk afwijken. Het verwachte rendement betreft een schatting van hypothetische rendementsgemiddelden van economische activaklassen die zijn afgeleid van statistische modellen. Er is geen garantie dat deze rendementen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Het feitelijke rendement zal waarschijnlijk afwijken. Zie de aanvullende informatie.
Nu de dekkingsgraad van veel pensioenplannen goed was in 2022, en er bij sommige zelfs sprake was van overdekking, wat kunnen plansponsors doen om hun dekkingsgraad op peil te houden?
Moran: Het uiteindelijke doel van sponsors van DB-plannen is ervoor te zorgen dat de activa van de plannen voldoende zijn om de uitkeringen te betalen en de liquiditeit in stand te houden. Sponsors moeten dan ook zowel een kortetermijn- als een langetermijnstrategie volgen voor hun assetallocatie en inzicht hebben in hoe de verplichtingen van het plan wijzigen als gevolg van rentewijzigingen.
Ondanks de sterke verbetering van de dekkingsgraad, is dit niet het moment waarop sponsors op hun lauweren kunnen gaan rusten, aangezien ze verschillende krachten en prioriteiten tegen elkaar moeten afwegen. Bij de assetallocatie van bepaalde sponsors is nog altijd sprake van een scheve verhouding tussen planactiva en -verplichtingen, waardoor het plan en de sponsor blootgesteld zijn aan aanzienlijke risico's. Een van de grootste risico's is volgens ons een daling van de rente, een reële mogelijkheid nu de Amerikaanse economie momentum verliest en het risico op een recessie nog altijd om de hoek ligt. We drukken sponsors op het hart om niet te proberen de rente of aandelenmarkten te voorspellen, maar een qua risico behoudender beheer na te streven. Zo zouden ze hun aandacht kunnen verleggen van aandelen en andere op groei gericht activa, naar vastrentende beleggingen waarmee hun verplichtingen worden afgedekt, om zo de verbetering van de dekkingsgraad over de afgelopen twee jaar vast te houden. Ook zouden sponsors de mogelijke verspreiding van uitkomsten kunnen beperken, aangezien het nemen van te veel risico op een gegeven moment zou kunnen resulteren in een aanzienlijke verslechtering van de dekkingsgraad. Bovendien houden opwaartse en neerwaartse risico's ten aanzien van de dekkingsgraad niet per se gelijke tred. Als een plan kampt met een dekkingstekort, dan is de sponsor daarvoor verantwoordelijk, waaronder voor de voor het pensioengarantiestelsel verschuldigde variabele premies. Daarentegen kan, als een plan een overschot heeft, de sponsor daar niet vrij over beschikken. Een overschot kan gewoonlijk alleen in bepaalde omstandigheden worden toegepast, bijvoorbeeld voor het voldoen van lopende servicekosten, het financieren van onvoldoende gefinancierde overgenomen plannen of het inbrengen bij een ziektekostenverzekering voor gepensioneerden ter financiering van deze verplichtingen. Pensioenplannen zouden in dat geval ook strategieën moeten vermijden die kunnen resulteren in een groter overschot dat niet op voordelige wijze kan worden toegepast, terwijl er wel nadelen aan verbonden zijn.
Uit onze beoordeling van de resultaten over 2022 blijkt dat een aantal pensioenplannen als onderdeel van hun strategische assetallocatie wijzigingen heeft doorgevoerd om de streefallocatie aan vastrentende beleggingen te vergroten, op basis van zogenaamde 'glijpad' strategieën. We verwachten in 2023 meer van dergelijke wijzigingen en dat de komende jaren de vraag naar hoogwaardige vastrentende beleggingen vanuit dit segment, naarmate bedrijfs-DB's hun glijpad voortzetten en de activa/passivaverhouding vergroten, met zo'n 400 miljard dollar kan toenemen.3
Bron: Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. Op basis van alle VS (waar aangegeven) vaste-prestatieplannen van S&P 500 bedrijven. Uitsluitend ter illustratie. De cijfers over 2022 (P) zijn voorlopig en nog niet gecontroleerd per 2 maart 2023. Het feitelijk rendement kan aanzien afwijken van de hierboven weergegeven prestatie. De voorbeelden geven uitsluitend één mogelijk resultaat weer en gaan uit van een aantal aannames die hieronder nader uiteen worden gezet. Goldman Sachs biedt geen actuariële diensten aan ten aanzien van de in dit document opgenomen informatie. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstige resultaten, die daarvan kunnen afwijken.
Welke andere handelingen kunnen sponsors verrichten om het risico van hun portefeuilles te verkleinen?
Moran: Een hogere rente en derhalve een hogere dekkingsgraad maken het makkelijker voor sponsors om het pensioenrisico over te dragen. Dit is omdat het in veel gevallen een aanvullende bijdrage niet nodig zal zijn om de transactie uit te voeren. Sommige sponsors streven ernaar hun plannen te verkleinen of de pensioensector helemaal vaarwel te zeggen en een hogere rente en dekkingsgraad maakt het makkelijker voor hen dit te realiseren. 2022 was een jaar met recordactiviteit op het gebied van overdracht van pensioenrisico en we verwachten dat dit in 2023 niet anders zal zijn. Pensioenplannen die bevroren en overgefinancierd zijn, beschikken over beperkte mogelijkheden om het overschot aan te wenden voor iets anders dan pensioenen of andere met gepensioneerden verband houdende uitkeringen, wat een extra reden kan zijn om het plan volledig te immuniseren of het risico over te dragen.
We hebben gezien dat wetgeving een belangrijke rol speelt bij het opstellen voor regels voor de pensionering. Kun je iets meer vertellen over hoe bedrijfspensioenen zijn beïnvloed door recente wetgeving?
Moran: De overdracht van pensioenrisico's die ik net noemde, staat in de toenemende belangstelling van de Amerikaanse Senaat, met name waar deze transacties worden uitgevoerd door verzekeraars die gefinancierd worden met private equity. Zo uitten Senator Sherrod Brown (D-OH) en Senator Elizabeth Warren (D-MA) tijdens de hoorzitting van de US Senate Banking Committee op 8 september 2022 hun zorg over de risicovollere beleggingsstrategieën van door PE gefinancierde verzekeraars en de gevolgen van de overdracht van pensioenrisico's voor de deelnemers aan het plan. Tijdens dezelfde hoorzitting schoot de aftredende Senator Patrick J. Toomey (R-PA) de sector echter te hulp door te stellen dat gepensioneerden na overdracht van pensioenrisico's afdoende zijn beschermd door de toezichthouders van de afzonderlijke staten en dat het toezicht op verzekeraars die worden gefinancierd met private equity hetzelfde is als voor andere verzekeraars.
Het Amerikaanse ministerie van Arbeid (DOL) dient op grond van SECURE Act 2.0, een onderdeel van een allesomvattend wetsvoorstel uit 2022, het op de overdracht van pensioenrisico's toepasselijke bulletin te beoordelen en vast te stellen of aanpassingen noodzakelijk zijn. Het DOL moet zijn bevindingen vervolgens binnen een jaar voorleggen aan het Amerikaanse Congress, vergezeld van een beoordeling van de risico's voor de deelnemers. Sponsors die dergelijke transacties in 2023 of de jaren daarna overwegen, worden aanbevolen deze ontwikkelingen in de gaten te houden.
Welke andere wijzigingen voorzie je in het DB-segment?
Moran: De vraag naar de diensten van een Outsourced Chief Investment Officer (OCIO) is de laatste jaren sterk toegenomen en is inmiddels afkomstig vanuit de gehele markt, een trend waarin ik in 2023 geen verandering zie komen. Sommige bedrijven hebben hun DB-plannen gesloten voor nieuwe deelnemers of de opbouw van nieuwe verplichtingen bevroren. Velen zien de pensioenverplichtingen als een erfenis uit het verleden waaraan ze niet bereid zijn aanzienlijke eigen middelen te besteden. Het in de arm nemen van een OCIO-partner kan de last van het planbeheer verlichten en de sponsor tevens de deskundigheid bieden om de verschillende fasen van de levenscyclus van het plan te doorstaan, zoals overwintering, gedeeltelijke overdracht van de pensioenrisico's en de volledige opheffing van het plan.
Tot slot verleggen veel sponsors, in hun streven de risico's voor hun DB-plannen te verlagen, hun aandacht naar vaste-prestatieplannen. Een groeiend aantal werknemers geniet niet langer van een DB-plan en sommige sponsors zijn bezig de opzet van hun DC-plannen te herzien, inclusief beleggingsopstellingen en het aanbod van financieel welzijn, teneinde het vermogen van de deelnemers om te sparen en zich voor te bereiden op hun pensioen te verbeteren. Dit is met name vandaag de dag van belang, nu er zoveel verschillende financiële prioriteiten zijn waardoor het sparen voor het pensioen ondergesneeuwd kan raken. We verwachten dat sponsors in 2023 manieren zullen gaan onderzoeken om deelnemers meer hulp te bieden bij het ontwikkelen van een pensioenstrategie, waaronder manieren om het op basis van toegezegde bijdrage opgebouwde vermogen om te zetten in een pensioeninkomen.
1Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. December 2022. Op basis van alle VS (waar aangegeven) vaste-prestatieplannen van S&P 500-bedrijven.
2Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. December 2022. Op basis van alle VS (waar aangegeven) vaste-prestatieplannen van S&P 500-bedrijven.
3Goldman Sachs Asset Management en bedrijfsverslagen. December 2022.