Bedrijfspensioenplannen moeten waakzaam blijven: Een Interview met Michael Moran

Risico-overwegingen
Beleggen brengt risico's met zich mee, waaronder verlies van de inleg.

Bij alternatieve beleggingen wordt vaak gebruikgemaakt van hefboomwerking ("leverage") en andere beleggingspraktijken die uiterst speculatief van aard zijn en een verhoogd risico inhouden. Dergelijke praktijken kunnen de volatiliteit van de prestatie en het risico van beleggingsverlies vergroten, waaronder het verlies van het volledige bedrag van de belegging. Er kan sprake zijn van strijdige belangen tussen de alternatieve belegging en de aanbieders daarvan, met inbegrip van Goldman Sachs en aan haar gelieerde partijen. Participaties in alternatieve beleggingen kunnen daarnaast in hoge mate illiquide zijn en zijn over het algemeen niet overdraagbaar zonder de toestemming van de sponsor. Bovendien wordt de overdracht beperkt door de toepasselijke effecten- en belastingwetgeving.

Beleggingen in aandelen blootgesteld aan marktrisico. Dit betekent dat de waarde van de effecten waarin wordt belegd kan stijgen of dalen in reactie op de vooruitzichten van individuele bedrijven, specifieke sectoren en/of de algemene economische omstandigheden. Verschillende beleggingsstijlen (zoals "groei" en "waarde") zijn soms wel en dan weer niet in trek bij beleggers en de strategie kan van tijd tot tijd minder goed presteren dan andere strategieën die in vergelijkbare activaklassen beleggen. De marktkapitalisatie van een bedrijf kan ook grotere risico’s met zich meebrengen (bijvoorbeeld "small" of "mid" caps) dan bij grotere, meer gevestigde bedrijven het geval is. Een belegging in zo’n bedrijf kan daardoor onderhevig zijn aan meer abrupte of grillige koersbewegingen, en daarnaast minder liquide zijn.

Beleggingen in vastrentende waarden zijn onderhevig aan de risico’s die zijn verbonden aan obligaties in het algemeen, zoals krediet-, liquiditeits-, rente-, vervroegde aflossings- en verlengingsrisico. Obligatiekoersen fluctueren omgekeerd evenredig aan veranderingen in de rente. Een algemene stijging van de rente kan derhalve leiden tot een daling van de obligatiekoers. De waarde van effecten met variabele en vlottende rentes is over het algemeen minder gevoelig voor rentewijzigingen dan die van effecten met een vaste rente. De waarde van effecten met variabele en vlottende rente kan dalen als de rente zich niet ontwikkelt zoals verwacht. Daarentegen zullen effecten met variabele en vlottende rente doorgaans niet in waarde stijgen als de marktrente daalt. Kredietrisico is het risico dat een emittent niet kan voldoen aan zijn betalingsverplichtingen ten aanzien van rente en hoofdsom. Het kredietrisico is hoger bij beleggingen in hoogrentende obligaties, ook wel junk bonds genoemd. Vervroegde-aflossingsrisico is het risico dat de emittent van een effect de hoofdsom sneller aflost dan oorspronkelijk voorzien. Verlengingsrisico is het risico dat de emittent van een effect de hoofdsom langzamer aflost dan oorspronkelijk voorzien. Vastrentende beleggingen kunnen bij aflossing of aan het eind van de looptijd minder waard zijn dan het oorspronkelijke bedrag.

Beleggers moeten daarnaast rekening houden met een aantal potentiële risico's waaraan alternatieve beleggingen blootstaan:

• Alternatieve strategieën. Voor alternatieve strategieën wordt vaak gebruikgemaakt van een hefboom ('leverage') en andere beleggingspraktijken die speculatief zijn en een verhoogd risico vertegenwoordigen. Dergelijke praktijken kunnen de volatiliteit van de resultaten en het risico van beleggingsverlies verhogen, inclusief het volledige belegde bedrag.
• Ervaring als beheerder. Beheerdersrisico omvat de risico’s die bestaan binnen de organisatie, het beleggingsproces of ondersteunende systemen en de infrastructuur van een beheerder. Er is ook een potentieel risico op fondsniveau dat voortvloeit uit de manier waarop een beheerder het fonds opbouwt en beheert.
• Hefboomwerking. Hefboomwerking vergroot de gevoeligheid van een fonds voor marktbewegingen. Fondsen die gebruikmaken van hefboomwerking ('leverage'), zijn normaalgesproken 'volatieler' dan fondsen die daar geen gebruik van maken. Dit betekent dat als de beleggingen waarin een fonds belegt in marktwaarde dalen, de waarde van de aandelen van het fonds nog meer zal dalen.
• Tegenpartijrisico. Alternatieve strategieën maken vaak gebruik van 'over-the-counter' (OTC)-derivaten en zijn daarom onderhevig aan het risico dat tegenpartijen hun verplichtingen onder dergelijke contracten niet na komen.
• Liquiditeitsrisico. Alternatieve strategieën kunnen beleggen in beleggingen die illiquide zijn of die minder liquide worden als gevolg van de marktontwikkelingen. Het kan gebeuren dat een fonds niet altijd in staat is bepaalde van zijn niet-liquide beleggingen te verkopen zonder een aanzienlijke prijsdaling, als dit überhaupt al mogelijk is.
• Waarderingsrisico. Het risico bestaat dat de waarden die door alternatieve strategieën worden gebruikt om de koers van beleggingen vast te stellen, verschillen van de waarden die door andere beleggers worden gebruikt voor het vaststellen van de koers van dezelfde beleggingen.

Op alternatieve beleggingen - hedgefondsen en andere private beleggingsfondsen (samen: 'alternatieve beleggingen') is minder strenge regelgeving van toepassing dan op andere soorten 'gepoolde' beleggingsvormen, zoals beleggingsfondsen. Alternatieve beleggingen kunnen hoge vergoedingen in rekening brengen, waaronder 'incentive fees' die gebaseerd zijn op een percentage van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde winsten, en de netto rendementen kunnen voor een belegger aanzienlijk verschillen van de feitelijke rendementen. Door dergelijke vergoedingen kan alle of een belangrijk deel van de winst op alternatieve beleggingen verloren gaan. Er bestaat voor alternatieve beleggingen geen verplichting om periodiek informatie over koersen of waardering te verschaffen. Beleggers beschikken mogelijk slechts over beperkte rechten ten aanzien van hun beleggingen, waaronder beperkte stemrechten en beperkte deelname aan het beheer van dergelijke alternatieve beleggingen.

Alternatieve beleggingen zijn uitsluitend geschikt voor uiterst ervaren beleggers die daarnaast ook in andere beleggingsvormen beleggen en die de met alternatieve beleggingen gepaard gaande risico's volledig begrijpen en bereid zijn deze aan te gaan. Alternatieve beleggingen houden gezien hun aard een aanzienlijk risico in, waaronder het risico dat een belegger zijn inleg volledig verliest.

Het bovenstaande is geen volledige lijst van mogelijke risico's. Er kan sprake zijn van bijkomende risico's die momenteel niet zijn voorzien of overwogen.

Algemene informatie
DE INFORMATIE IN DIT DOCUMENT WORDT UITSLUITEND VERSTREKT ONDER HET VOORBEHOUD DAT HET GEEN BELEGGINGSADVIES VORMT EN NIET KAN DIENEN ALS PRIMAIRE BASIS VOOR HET NEMEN VAN BELEGGINGSBESLISSINGEN DOOR EEN PERSOON OF PLAN; BIJ HET VERSTREKKEN VAN DIT DOCUMENT OF DE DAARIN OPGENOMEN INFORMATIE FUNGEERT GOLDMAN SACHS NIET ALS EEN FIDUCIAIR MET BETREKKING TOT EEN PERSOON OF PLAN. PLANBEHEERDERS DIENEN BIJ DE BEOORDELING VAN EEN MOGELIJKE BELEGGINGSSTRATEGIE UIT TE GAAN VAN HUN EIGEN OMSTANDIGHEDEN.

Indexbenchmarks Indices worden niet beheerd. De cijfers voor de index gaan ervan uit dat alle inkomsten of dividenden (waar van toepassing) worden herbelegd, maar zijn exclusief vergoedingen of kosten die het rendement zouden verminderen. Beleggers kunnen niet rechtstreeks in indices beleggen.

De indices waaraan hier gerefereerd wordt, zijn gekozen omdat ze zeer gekend zijn, goed herkenbaar voor beleggers en de indices weergeven waar de beleggingsbeheerder in gelooft, zijn deels gebaseerd op de praktijk en bieden een geschikte benchmark waarmee de belegging of de bredere markt die in dit document wordt omschreven geëvalueerd kan worden.

Diversificatie beschermt een belegger niet tegen marktrisico en biedt geen garantie op winst.

De in dit document weergegeven meningen dateren van 12 april 2023 en zijn onderhevig aan veranderingen. Afzonderlijke portefeuillebeheerteams van Goldman Sachs Asset Management kunnen opvattingen en meningen hebben en/of beleggingsbeslissingen nemen die in bepaalde gevallen niet altijd overeenkomen met de in dit document weergegeven opvattingen en meningen.

De in dit document weergegeven visies en meningen zijn uitsluitend bedoeld ter informatie en houden geen aanbeveling in van Goldman Sachs Asset Management om effecten te kopen, te verkopen of aan te houden en mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies.

In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstige resultaten, die daarvan kunnen afwijken. De waarde van beleggingen en de inkomsten uit beleggingen zijn aan verandering onderhevig en kunnen zowel dalen als stijgen. De mogelijkheid bestaat dat de gehele inleg verloren gaat.

Modellen voor verwachte rendementen passen statistische methodes en een aantal vaststaande aannames toe om te komen tot schattingen van de hypothetische gemiddelde prestatie van een activaklasse. Redelijke personen kunnen een andere mening zijn toegedaan ten aanzien van welke statistische methodes en aannames geschikt zijn. Deze modellen zijn onderhevig aan beperkingen, aangezien de aannames niet zijn gebaseerd op consensus of omdat het model niet geactualiseerd kan worden of niet de huidige economische of marktomstandigheden weergeeft. Er mag niet op deze schattingen worden vertrouwd bij het doen van voorspellingen ten aanzien van de toekomstige resultaten van de account. Er rust op Goldman Sachs Asset Management geen verplichting updates of wijzigingen in deze gegevens te verstrekken.

DIT DOCUMENT VORMT GEEN AANBOD OF UITNODIGING IN ENIG RECHTSGEBIED WAARIN OF AAN ENIGE PERSOON AAN WIE DIT NIET TOEGESTAAN OF ONRECHTMATIG ZOU ZIJN.

Potentiële beleggers dienen informatie in te winnen over alle toepasselijke wettelijke en belasting- en valutavoorschriften in de landen waarvan zij ingezetenen zijn of waar zij hun woon- of verblijfplaats hebben, voor zover van toepassing.

Voorbeelden dienen alleen ter illustratie en zijn niet de werkelijke resultaten. Als de aannames onjuist blijken te zijn, kunnen de resultaten aanzienlijk afwijken.

In dit document worden in algemene marktactiviteiten, trends in de sector of bedrijfstak en andere algemene economische, markt- of politieke omstandigheden besproken; het mag niet worden beschouwd als onderzoek of beleggingsadvies. Dit materiaal is opgesteld door Goldman Sachs Asset Management en vormt geen financieel onderzoek noch een product van Goldman Sachs Global Investment Research (GIR). Het is niet opgesteld met inachtneming van de toepasselijke wet- en regelgeving die is bedoeld om de onafhankelijkheid van een financiële analyse te bevorderen, en is niet onderworpen aan een handelsverbod na de verspreiding van financieel onderzoek. De in dit document opgenomen visies en meningen kunnen afwijken van die van Goldman Sachs Global Investment Research of andere afdelingen of divisies van Goldman Sachs en aan hen gelieerde ondernemingen. Beleggers wordt aangeraden hun financiële adviseurs te raadplegen alvorens effecten te kopen of te verkopen. Deze informatie is mogelijk niet langer actueel en Goldman Sachs is niet verplicht om updates of wijzigingen te verstrekken.

Dit document wordt uitsluitend verstrekt ter informatie en mag niet worden beschouwd als beleggingsadvies of als een aanbod of aanbeveling om effecten te kopen of te verkopen. Dit document is niet bedoeld als algemene beleggingsgids of om te worden gebruikt als basis voor specifieke beleggingsadviezen en bevat geen impliciete of uitdrukkelijke aanbevelingen betreffende de manier waarop een klantenaccount moet of zou moeten worden beheerd, aangezien de beleggingsstrategie afhangt van de beleggingsdoelstellingen van de klant.

De in dit document opgenomen economische en marktvooruitzichten bevatten een aantal veronderstellingen en beoordelingen zoals deze bestonden op de datum van dit document en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. In deze prognoses wordt geen rekening gehouden met specifieke beleggingsdoelstellingen en -beperkingen, noch met de fiscale en financiële omstandigheden of andere behoeften van afzonderlijke klanten. De feitelijke gegevens zullen afwijken en worden hier mogelijk niet weergegeven. Deze prognoses zijn onderhevig aan een hoge mate van onzekerheid die de feitelijke resultaten kan beïnvloeden. Deze prognoses mogen dan ook uitsluitend worden beschouwd als een weergave van meerdere mogelijke uitkomsten. Deze prognoses worden gedaan op basis van veronderstellingen en zijn onderhevig aan belangrijke herzieningen en kunnen aanzienlijk veranderen naarmate de economische en marktomstandigheden wijzigen. Er rust op Goldman Sachs geen verplichting om deze prognoses te actualiseren of aan te passen. Casestudy's en voorbeelden zijn uitsluitend bedoeld ter informatie.

Hoewel bepaalde informatie afkomstig is uit bronnen die wij betrouwbaar achten, staan wij niet in voor de juistheid, volledigheid of billijkheid ervan. Wij gaan ervan uit dat alle uit openbare bronnen afkomstige informatie juist en volledig is en hebben deze overgenomen zonder deze onafhankelijk te verifiëren.

Elke verwijzing naar een specifiek bedrijf of effect houdt geen aanbeveling in de effecten daarvan te kopen, verkopen of aan te houden of om rechtstreeks in het bedrijf te beleggen. Niets in dit document mag worden beschouwd als allocatie-advies of een aanbeveling.

Verwijzingen naar indices, benchmarks en andere referenties voor relatieve marktperformance over een bepaalde periode, zijn uitsluitend ter informatie en impliceren niet dat de portefeuille een vergelijkbaar resultaat zal boeken. De samenstelling van de index geeft niet noodzakelijkerwijs de manier weer waarop de portefeuille is opgebouwd. Hoewel een adviseur ernaar streeft een portefeuille samen te stellen met gepaste risico- en rendementskenmerken, kunnen de karakteristieken van de portefeuille afwijken van die van de benchmark.

De in dit document weergegeven meningen zijn die van de auteurs en niet noodzakelijkerwijs die van Goldman Sachs. De in dit document besproken beleggingen en rendementen vormen geen Goldman Sachs-producten. Dit document bevat geen impliciete of expliciete aanbevelingen ten aanzien van hoe de account van een klant beheerd zou moeten worden. Dit document is niet bedoeld om te worden gebruikt als algemene beleggingsgids of als basis voor aanbevelingen in specifieke beleggingen.

Dit document geeft de visies weer van Goldman Sachs Asset Management. Het betreft geen financiële research noch een product van Goldman Sachs Global Investment Research (GIR). Het betrof geen financiële research noch een product van Goldman Sachs Global Investment Research (GIR). Het is niet opgesteld met inachtneming van de toepasselijke wet- en regelgeving die is bedoeld om de onafhankelijkheid van een financiële analyse te bevorderen, en is niet onderworpen aan een handelsverbod na de verspreiding van financieel onderzoek. De in dit document opgenomen visies en meningen kunnen aanzienlijk afwijken van die welke worden verstrekt door GIR of andere groepsmaatschappijen van Goldman Sachs. Beleggers wordt aangeraden hun financieel adviseur te raadplegen alvorens effecten te kopen of te verkopen. De in dit document opgenomen informatie mag niet worden gebruikt als basis voor een beleggingsbeslissing en vormt geen beleggingsadvies. Er rust op Goldman Sachs Asset Management geen verplichting updates of wijzigingen te verstrekken.

Verenigd Koninkrijk: in het Verenigd Koninkrijk vormt dit document een financiële promotie die is goedgekeurd door Goldman Sachs Asset Management International, welke in het Verenigd Koninkrijk beschikt over een vergunning en onder toezicht staat van de Financial Conduct Authority.

Europese Economische ruimte (EER): dit document bestaat uit een financiële promotie die wordt verspreid door Goldman Sachs Bank Europe SE, onder meer via hun erkende bijkantoren ("GSBE"). GSBE is een in Duitsland gevestigde kredietinstelling die in het kader van het gemeenschappelijk toezichtmechanisme tussen de lidstaten van de Europese Unie die de euro als officiële munt hebben, onder rechtstreeks prudentieel toezicht staat van de Europese Centrale Bank en voor het overige onder toezicht staat van de Duitse Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufischt (BaFin) en de Deutsche Bundesbank.

Zwitserland: uitsluitend bestemd voor gebruik door gekwalificeerde beleggers, niet bestemd voor algemene verspreiding. Dit is marketingmateriaal. Dit document wordt u aangeboden door Goldman Sachs Bank AG, Zürich. Alle toekomstige contractuele relaties worden aangegaan met aan Goldman Sachs Bank AG gelieerde ondernemingen die gevestigd zijn buiten Zwitserland. U wordt erop gewezen dat buitenlandse (niet-Zwitserse) wet- en regelgeving mogelijk niet hetzelfde niveau van bescherming biedt met betrekking tot de vertrouwelijkheid van cliënten en gegevensbescherming als de Zwitserse wetgeving.

Azië, uitgezonderd Japan: u wordt erop gewezen dat Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited ('GSAMHK') noch Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (Ondernemingsnummer: 201329851H ) (‘GSAMS’) noch enige andere entiteit die betrokken is bij de activiteiten van Goldman Sachs Asset Management en die dit materiaal en deze informatie verstrekt, beschikt over vergunningen, machtigingen of registraties in Azië (uitgezonderd Japan), behoudens voor zover ze activiteiten uitvoert (met inachtneming van de geldende lokale wet- en regelgeving) in en vanuit de volgende rechtsgebieden: Hongkong, Singapore, Maleisië, India en China. Dit document is uitgegeven voor gebruik in of vanuit Hongkong door Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited, in of vanuit Singapore door Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (ondernemingsnummer: 201329851H) en in of vanuit Maleisië door Goldman Sachs (Malaysia) Sdn Berhad (880767W).

Nieuw-Zeeland: dit materiaal wordt in Nieuw-Zeeland gedistribueerd door Goldman Sachs Asset Management Australia Pty Ltd ABN 41 006 099 681, AFSL 228948 ('GSAMA') en is uitsluitend bedoeld om te worden geraadpleegd door grootzakelijke klanten ('wholesale clients') in Australië in de zin van artikel 761G van de Corporations Act 2001 (Cth) of door klanten die vallen onder een of alle categorieën beleggers als bedoeld in artikel 3(2) of subsectie 5(2CC) van de Securities Act 1978, of onder de definitie van een grootzakelijke klant voor de toepassing van de Financial Service Providers (Registration and Dispute Resolution) Act 2008 (FSPA) en de Financial Advisers Act 2008 (FAA), of die vallen onder de definitie van institutionele belegger ('wholesale investor') als bedoeld in art. 37, 38, 39 of 40 van bijlage 1 bij de Financial Markets Conduct Act 2013 (FMCA) van Nieuw-Zeeland (gezamenlijk een "NZ Wholesale Investor"). GSAMA is niet geregistreerd als financiële dienstverlener in de zin van de FSPA. GSAMA beschikt niet over een zakelijke vestiging in Nieuw-Zeeland. In Nieuw-Zeeland zijn dit document en de inzage ervan uitsluitend bestemd voor personen die tot voldoening van GSAMA hebben aangetoond een NZ Whosesale Investor te zijn. Dit document is uitsluitend bestemd voor de beoogde ontvanger ervan. Dit document mag niet geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd of verspreid onder anderen zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van GSAMA.

Australië: dit materiaal wordt verspreid door Goldman Sachs Asset Management Australia Pty Ltd, ABN 41 006 099 681, AFSL 228948 (‘GSAMA’) en is uitsluitend bestemd voor grootzakelijke klanten ('wholesale clients') in de zin van artikel 761G van de Corporations Act 2001 (Cth). Dit document mag niet worden verspreid onder particuliere klanten in Australië (zoals gedefinieerd in de Corporations Act 2001 (Cth)) of onder het algemene publiek. Dit document mag niet worden gereproduceerd of verspreid onder personen zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van GSAMA. Voor zover dit document enige uitspraak bevat die op grond van de Corporations Act 2001 (Cth) in Australië kan worden beschouwd als een financieel productadvies, is dat advies uitsluitend bestemd voor de beoogde ontvanger van dit document, zijnde een grootzakelijke klant in de zin van de Corporations Act 2001 (Cth). Elk in dit document opgenomen advies wordt verstrekt door een van de volgende entiteiten. Zij zijn krachtens de Corporations Act van Australië vrijgesteld van de verplichting om te beschikken over een Australische vergunning voor het verlenen van financiële diensten en beschikken derhalve niet over een Australische vergunning voor financiële dienstverlening; zij vallen onder de wetgeving van hun respectieve rechtsgebieden, die verschilt van de Australische wetgeving. Alle financiële diensten die door de verspreiding van dit document in Australië door deze entiteiten aan personen worden verleend, worden aan deze personen verleend overeenkomstig de hieronder vermelde ASIC Class Orders of ASIC Instrumenten.

• Goldman Sachs Asset Management, LP (GSAMLP), Goldman Sachs & Co. LLC (GSCo), overeenkomstig ASIC Class Order 03/1100; onder toezicht van de US Securities and Exchange Commission op grond van het recht van de VS.
• Goldman Sachs Asset Management International (GSAMI), Goldman Sachs International (GSI), overeenkomstig ASIC Class Order 03/1099; onder toezicht van de Financial Conduct Authority; GSI beschikt tevens over een vergunning van de Prudential Regulation Authority; op beide entiteiten is het Brits recht van toepassing.
• Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (GSAMS), overeenkomstig ASIC Class Order 03/1102; onder toezicht van de Monetary Authority of Singapore op grond van het recht van Singapore.
• Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited (GSAMHK), overeenkomstig ASIC Class Order 03/1103 en Goldman Sachs (Asia) LLC (GSALLC), overeenkomstig ASIC Instrument 04/0250; onder toezicht van de Securities and Futures Commission of Hong Kong op grond van het recht van Hongkong.

Dit document vormt geen uitnodiging aan u om deel te nemen aan een fonds of financieel product. Indien de belangen of financiële producten in de toekomst beschikbaar komen, kunnen deze door GSAMA worden aangeboden in overeenstemming met artikel 911A(2)(b) van de Corporations Act. GSAMA beschikt in Australië over een vergunning voor financiële dienstverlening, nr. 228948. Een aanbod wordt uitsluitend gedaan in omstandigheden waarin geen openbaarmaking is vereist krachtens Deel 6D.2 van de Corporations Act of waarin geen verklaring inzake productinformatie vereist is krachtens Deel 7.9 van de Corporations Act (zoals van toepassing).

Canada: deze presentatie wordt verspreid in Canada door GSAM LP, welke geregistreerd is als een portefeuillebeheerder op grond van de wetgeving inzake effecten in alle provincies van Canada, als een beheerder in de grondstoffenhandel op grond van de wetgeving van Ontario inzake grondstoffen-futures en als derivatenadviseur op grond van de wetgeving van Quebec inzake derivaten. GSAM LP is niet geregistreerd in Manitoba voor het verstrekken van beleggingsadvies of portefeuillebeheersdiensten voor op de beurs verhandelde futures of optiecontracten, en het aanbieden van dit document vormt geen beleggingsadvies dan wel portefeuillebeheer in Manitoba.

Japan: dit document is uitgegeven, dan wel goedgekeurd in Japan voor gebruik door professionele beleggers in de zin van art. 2 lid 31 van de Financial Instruments and Exchange Law door Goldman Sachs Asset Management Co., Ltd.

Zuid-Afrika: Goldman Sachs Asset Management International is door de Financial Services Board van Zuid-Afrika erkend als financiële dienstverlener.

Maleisië: dit materiaal wordt in of vanuit Maleisië uitgegeven door Goldman Sachs (Malaysia) Sdn Bhd (880767W)

Hongkong: dit materiaal is uitgegeven of goedgekeurd voor gebruik in of vanuit Hongkong door Goldman Sachs Asset Management (Hong Kong) Limited.

Singapore: dit materiaal is uitgegeven of goedgekeurd voor gebruik in of vanuit Singapore door Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. (ondernemingsnummer: 201329851H).

Cambodja: NB: De in dit document opgenomen informatie wordt uitsluitend aan u verstrekt op uw verzoek voor informatieve doeleinden en mag niet worden beschouwd als een uitnodiging tot het kopen of verkopen van instrumenten of effecten (waaronder fondsen) of het verlenen van diensten. Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. noch de aan haar gelieerde ondernemingen beschikt over een vergunning als handelaar of beleggingsadviseur krachtens de Securities and Exchange Commission van Cambodja. De informatie wordt uitsluitend aan u verstrekt voor persoonlijke doeleinden en mag niet worden gekopieerd of doorgegeven aan derden zonder voorafgaande toestemming van Goldman Sachs Asset Management.

Vietnam: NB: De bijgevoegde informatie wordt uitsluitend op uw verzoek verstrekt ter informatie. Het bijgevoegde materiaal vormt geen, en de auteurs die hieraan hebben bijdragen geven geen, persoonlijk advies. Het bijgevoegde materiaal is niet en mag niet worden opgevat als een persoonlijke aanbieding van effecten of diensten. Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. noch de aan hen gelieerde entiteiten beschikt over een vergunning als handelaar op grond van het recht van Vietnam. De informatie wordt uitsluitend aan u verstrekt voor persoonlijke doeleinden en mag niet worden gekopieerd of doorgegeven aan derden zonder voorafgaande toestemming van Goldman Sachs Asset Management.

Oost-Timor: NB: De hierin opgenomen informatie wordt uitsluitend verstrekt op uw verzoek voor informatieve doeleinden en is niet bedoeld als een uitnodiging tot het kopen of verkopen van instrumenten of effecten (waaronder fondsen) of het verlenen van diensten. Goldman Sachs Asset Management (Singapore) Pte. Ltd. noch een van hen gelieerde ondernemingen heeft een licentie onder de wet- of regelgeving van Oost-Timor. De informatie is uitsluitend aan u verstrekt voor uw eigen doeleinden en mag niet worden gekopieerd of doorgegeven aan andere personen of instellingen zonder voorafgaande toestemming van Goldman Sachs Asset Management.

Israel: dit document is niet en zal niet worden geregistreerd bij, of worden beoordeeld of goedgekeurd door, de Israel Securities Authority ('ISA'). Het is niet bestemd voor algemene verspreiding in Israël en mag niet worden gereproduceerd of gebruikt voor enig ander doel. Goldman Sachs Asset Management International beschikt niet over een vergunning voor het aanbieden van beleggingsadvies of -beheerdiensten in Israël.

Jordanië: het document is niet voorgelegd aan, of goedgekeurd door, de Jordaanse effectencommissie of de raad voor regulering van transacties op buitenlandse beurzen.

Colombia: Esta presentación no tiene el propósito o el efecto de iniciar, directa o indirectamente, la adquisición de un producto a prestación de un servicio por parte de Goldman Sachs Asset Management a residentes colombianos. Los productos y/o servicios de Goldman Sachs Asset Management no podrán ser ofrecidos ni promocionados en Colombia o a residentes Colombianos a menos que dicha oferta y promoción se lleve a cabo en cumplimiento del Decreto 2555 de 2010 y las otras reglas y regulaciones aplicables en materia de promoción de productos y/o servicios financieros y /o del mercado de valores en Colombia o a residentes colombianos. Al recibir esta presentación, y en caso que se decida contactar a Goldman Sachs Asset Management, cada destinatario residente en Colombia reconoce y acepta que ha contactado a Goldman Sachs Asset Management por su propia iniciativa y no como resultado de cualquier promoción o publicidad por parte de Goldman Sachs Asset Management o cualquiera de sus agentes o representantes. Los residentes colombianos reconocen que (1) la recepción de esta presentación no constituye una solicitud de los productos y/o servicios de Goldman Sachs Asset Management, y (2) que no están recibiendo ninguna oferta o promoción directa o indirecta de productos y/o servicios financieros y/o del mercado de valores por parte de Goldman Sachs Asset Management.

Esta presentación es estrictamente privada y confidencial, y no podrá ser reproducida o utilizada para cualquier propósito diferente a la evaluación de una inversión potencial en los productos de Goldman Sachs Asset Management o la contratación de sus servicios por parte del destinatario de esta presentación, no podrá ser proporcionada a una persona diferente del destinatario de esta presentación.

Bahrein: dit document is niet beoordeeld door de Centrale Bank van Bahrein (CBB) en de CBB is niet verantwoordelijk voor de juistheid van de hierin opgenomen verklaringen of informatie of voor de resultaten van de effecten of betreffende investering, noch is de CBB aansprakelijk jegens enig persoon voor schade of verlies als gevolg van het vertrouwen op een in dit document opgenomen verklaring of informatie. Dit document wordt niet uitgegeven, doorgegeven of ter beschikking gesteld aan het algemene publiek.

Koeweit: Dit materiaal is niet goedgekeurd voor verspreiding in Koeweit door het ministerie van Handel en Industrie of de Centrale Bank van Koeweit of enige andere bevoegde overheidsinstantie in Koeweit. De verspreiding van dit materiaal is bijgevolg beperkt overeenkomstig wet nr. 31 van 1990 en wet nr. 7 van 2010, zoals gewijzigd. Er worden in Koeweit geen effecten onderhands of openbaar aangeboden en er wordt in Koeweit geen overeenkomst afgesloten met betrekking tot de verkoop van effecten. Er vinden in Koeweit geen marketing-, wervings- of stimuleringsactiviteiten plaats om effecten aan te bieden of op de markt te brengen.

Oman: de Capital Market Authority van het Sultanaat van Oman (de "'CMA'")) is niet aansprakelijk voor de juistheid of toereikendheid van de in dit document verstrekte informatie of voor het vaststellen of de in dit document overwogen diensten al dan niet een geschikte investering zijn voor een potentiële belegger. De CMA is evenmin aansprakelijk voor enige schade of verlies als gevolg van het vertrouwen dat in dit document wordt gesteld.

Qatar: dit document is niet en zal niet worden ingeschreven, gecontroleerd of goedgekeurd door de Autoriteit Financiële Markten van Qatar, de Qatar Financial Centre Regulatory Authority of de Qatar Central Bank en mag niet publiekelijk worden verspreid. Het is niet bestemd voor algemene verspreiding in Qatar en mag niet worden gereproduceerd of gebruikt voor andere doeleinden.

Saoedi-Arabië: de Capital Market Authority geeft geen garanties met betrekking tot de juistheid of volledigheid van dit document en wijst uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid af voor enig verlies dat voortvloeit uit of dat het gevolg is van het vertrouwen op enig deel van dit document. Als u de inhoud van dit document niet begrijpt, dient u een erkend financieel adviseur te raadplegen.

De CMA geeft geen garanties met betrekking tot de juistheid of volledigheid van deze materialen en wijst uitdrukkelijk elke aansprakelijkheid af voor enig verlies dat voortvloeit uit of dat het gevolg is van het vertrouwen op enig deel van deze materialen. Indien u de inhoud van deze documenten niet begrijpt, dient u een erkend financieel adviseur te raadplegen.

Verenigde Arabische Emiraten: dit document is niet goedgekeurd door of ingediend bij de Centrale Bank van de Verenigde Arabische Emiraten of de Securities and Commodities Authority. Als u de inhoud van dit document niet begrijpt, dient u een financieel adviseur te raadplegen.